Ogród japoński - szacunek dla natury i symbolizm

Głównymi cechami charakteryzującymi ogród japoński są szacunek dla natury i symbolizm. Natura jest naśladowana, a nawet idealizowana, ale nigdy nie występują tu elementy, których natura sama nie potrafiłaby stworzyć, np. prostokątne kształty. Kamienie i głazy symbolizują tu góry, baseny i oczka wodne - jeziora. Wielkość ogrodu nie ma przy tym znaczenia, gdyż nawet na niewielkiej przestrzeni mogą się znaleźć wielkie głazy imitujące górski krajobraz.

Kamienie stosowane w ogrodach japońskich, stanowią szkielet całego ogrodu. Jeśli rozmieszczone zostaną właściwie, pozostałe elementy dopasują się do ich układu. Rozróżniamy kamienie wysokie pionowe, niskie pionowe, kamienie łukowate i pochylone, oraz kamienie poziome. Kamienie zazwyczaj ustawiane są w grupach po trzy, pięć i siedem lub w liniach prostych. Można również ustawić dwa podobne, pionowe lub poziome kamienie (jeden nieznacznie mniejszy od drugiego), które będą symbolizowały kobietę i mężczyznę.

Kamienie mogą spełniać w ogrodzie japońskim funkcję rzeźb lub być użyte w konstrukcji ścieżek lub mostków.

Należy unikać stosowania kamieni zniekształconych, podpierających się nawzajem i pojedynczych kamieni, które nie mają nic wspólnego z pozostałymi, ponieważ wprowadzają one do ogrodu złą energię.

Roślinność odgrywa w ogrodzie japońskim mniejszą rolę niż kamienie, ale jest jego nieodłącznym elementem. Sezonowość roślin symbolizuje w ogrodzie japońskim upływ czasu. Lista roślin używanych w tradycyjnym ogrodzie japońskim jest niewielka. Ogranicza się do kilku gatunków, takich jak sosny, klony, bambusy, wiśnie itp. Na szczęście we współczesnych ogrodach japońskich panuje większa swoboda w doborze roślin. 

Ważnym elementem ogrodu japońskiego jest także woda. Może ona występować w stanie naturalnym. Wówczas wpływa również na zmysł słuchu. Płynąca woda symbolizuje (podobnie jak rośliny) upływający czas, a przerzucone przez strumienie mostki - przejście z jednego świata do drugiego. Woda może być też symbolizowana przez przeczesywany żwir lub ciasno ułożone kamienie.

Sztuka aranżacji ogrodu japońskiego to sztuka łączenia przeciwności - światła i cienia, przestrzeni i formy, ukrytego i oczywistego. Przykładowo nie wszystkie miejsca są tu wypełnione roślinnością. W niektórych z nich odczuwalny jest pewien rodzaj pustki. Jest to odzwierciedlenie japońskiej idei Yin i Yang, według której "coś" nie może istnieć bez "niczego". W ogrodzie japońskim przeciwstawne elementy muszą ze sobą współgrać i wyglądać jak gdyby stworzyła je sama natura.

Innym przykładem łączenia przeciwieństw jest fakt, że ogród japoński jest swoistym mikrokosmosem. Przy jego urządzaniu, bardzo ważną rolę odgrywa właściwe ogrodzenie. Musi być ono na tyle szczelne, by świat zewnętrzny nie miał do niego dostępu i nie zakłócał jego spokoju. Z drugiej jednak strony w ogrodach japońskich wykorzystuje się zapożyczone krajobrazy, którymi mogą być np. góry lub drzewo znajdujące się poza ogrodzeniem.

Kiedy poznaliśmy już zasady, zgodnie z którymi należy zakładać ogrody japońskie, należy jeszcze zrozumieć, że ogród japoński może istnieć tylko i wyłącznie w Japonii. Nie należy dosłownie przenosić tradycyjnego ogrodu japońskiego na grunt polski, ponieważ jest on ściśle związany z tamtejszą kulturą, religią, tradycją, a nawet warunkami przyrodniczymi panującymi w tym miejscu. Ogród japoński w czystej jego postaci wyglądałby sztucznie w naszych warunkach. Warto jednak tworzyć ogrody inspirowane ogrodami japońskimi. Są to ogrody w których znajdziemy jedynie elementy pierwowzoru. Mogą to być kompozycje z kamieni, elementy wodne lub kompozycje roślinne dostosowane do naszych, polskich możliwości. 

Źródło: gardenia-studio.pl, helpfulgardener.com